Λεονταρίδης Θεόφιλος
Βουλευτής Ν.Δ. Ν. Σερρών
Αν. Τομεάρχης Ενέργειας και Φυσικών Πόρων
Ομιλία του Βουλευτή κ. Θεόφιλου Λεονταρίδη στη Βουλή στο σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Εθνικής Άμυνας «Δημόσιες Συμβάσεις Προμηθειών , Έργων και Υπηρεσιών στους Τομείς της Άμυνας και της Ασφάλειας ( Εναρμόνιση με την Οδηγία 2009/81/ΕΚ ) ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Εθνικής Άμυνας »
Συζητούμε σήμερα ένα κρίσιμο νομοσχέδιο, που έχει να κάνει με το πεδίο των προμηθειών και των εξοπλισμών των Ενόπλων μας Δυνάμεων, πεδίο που στη συνείδηση του Έλληνα πολίτη σχετίζεται εμμέσως ή αμέσως, με την διαφθορά, την αδιαφάνεια, τις μίζες κλπ. Δυστυχώς, οι παλαιότεροι από εμάς σ’ αυτή την αίθουσα, θυμόμαστε τι έγινε την περίοδο 1998 – 2004 με τις πολυδάπανες κύριες Συμβάσεις αμυντικού εξοπλισμού που υπεγράφησαν τότε και που το τότε ισχύον νομικό καθεστώς – το ΠΔ 184 – επέτρεπε καταστάσεις που θα τις χαρακτήριζα επιεικώς «κακώς κείμενες». Σας υπενθυμίσω τις Συμβάσεις των Υποβρυχίων, των Αρμάτων Μάχης, των Αεροσκαφών, των TOR–Μ1, των TPQ 37, των UAV, των Ελικοπτέρων APACHE, κλπ. Οι Συμβάσεις αυτές απεδείχθη ότι ήταν πρόχειρες και ατελείς, έγιναν με απευθείας αναθέσεις και δημιούργησαν πολλά προβλήματα που σε αρκετές περιπτώσεις, ακόμη και σήμερα δεν έχουν επιλυθεί.
Έτσι λοιπόν, η Νέα Δημοκρατία, όταν ανέλαβε τα ηνία της χώρας το 2004, επεξεργάστηκε, εκπόνησε και ψήφισε ένα νόμο – τον Ν. 3433/06 – που αν μη τι άλλο, διασφάλιζε την διαφάνεια στους εξοπλισμούς και είχε ουσιώδεις διατάξεις για την ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας. Όμως, πριν παρέλθει 4ετία από την ψήφισή του, και ενώ πλέον είχε εκδοθεί το σύνολο των υπουργικών αποφάσεων και των ερμηνευτικών εγκυκλίων, ενώ είχε πλήρως αφομοιωθεί από τα στελέχη και τους υπαλλήλους των Διευθύνσεων Προμηθειών των Γενικών Επιτελείων και της ΓΔΑΕΕ, ενώ με λίγα λόγια «είχε μπει το νερό στ’ αυλάκι», εσείς τον καταργείτε και φέρνετε ένα νέο νόμο περί Αμυντικών Προμηθειών, με το πρόσχημα ότι ενσωματώνει την «απαραίτητη» κοινοτική οδηγία 81/2009.
Αν και ο νόμος περιλαμβάνει ορισμένες θετικές διατάξεις στο πλαίσιο της διαφάνειας και της ακεραιότητας (όπως επιβολή ποινών, περιορισμό των απευθείας αναθέσεων, κατάργηση Α.Ω, κλπ), αφήνει κενά, ενώ δημιουργεί αρκετά ερωτήματα.
Ο εισηγητής μας, εμπεριστατωμένα, ανέλυσε το σύνολο των ενστάσεών μας. Όμως εγώ θα αναφερθώ σε ορισμένα θέματα, τα οποία θεωρώ ουσιώδη και τα οποία θα πρέπει να προσέξετε ιδιαίτερα κ. Υπουργέ.
Θέμα πρώτο:
Ως σημαντική αδυναμία του Νόμου, καταγράφω την απουσία προβλέψεων για την ενίσχυση της εγχώριας αμυντικής βιομηχανίας (λόγω της ενσωμάτωσης της Ευρωπαϊκής οδηγίας 81/2009) Συναφώς, δεν συμφωνούμε με την κατάργηση των διατάξεων του Ν.3433/2006 περί Ελληνικής Βιομηχανικής Συμμετοχής και Ελληνικής Προστιθέμενης Αξίας, γιατί έδιναν σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης στην αμυντική μας βιομηχανία, ενώ ο νέος όρος «Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική» δεν αναλύεται σε βάθος και δεν συνεπάγεται καμία δέσμευση.
Απαιτείται άρα, η έκδοση Υπουργικής Απόφασης για την εφαρμογή της Εθνικής Αμυντικής Βιομηχανικής Στρατηγικής, με συγκεκριμένες κατευθύνσεις και δεσμεύσεις για την ενεργό συμμετοχή της εγχώριας Αμυντικής και όχι μόνο, Βιομηχανίας, καθόσον η διατύπωση του σχετικού άρθρου αποτελεί μάλλον ευχολόγιο και τίποτε παραπάνω.
Η κυβέρνηση οφείλει να διασφαλίσει τα συμφέροντα της Ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας πριν είναι αργά. Ήδη σήμερα, η πλήρης απαξίωση των κρατικών αμυντικών βιομηχανιών και η έλλειψη προγραμματισμού και στόχων, έχουν φέρει τους 4.500 περίπου εργαζόμενους σ’ αυτές, να ζουν σε καθεστώς εργασιακής αβεβαιότητος, με τα χρέη των Εταιρειών να προσεγγίζουν τα 3 δις ευρώ.
Θέμα δεύτερο:
Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου συγκροτείται στο ΥΠΕΘΑ, μια Κεντρική Αρχή Προμηθειών (η Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων ΓΔΑΕΕ), που θα είναι αρμόδια για τη διαπραγμάτευση, σύναψη και παρακολούθηση όλων των Συμβάσεων προμηθειών στρατιωτικού εξοπλισμού, είτε πρόκειται για κύριες Συμβάσεις, είτε για Συμβάσεις υποστήριξης. Στις προμήθειες αυτές, περιλαμβάνονται ακόμη και τα ανταλλακτικά, τα οποία, ως γνωστόν, απαιτούν ενέργειες εφοδιασμού σε καθημερινή βάση για κάλυψη επιχειρησιακών ή επισκευαστικών αναγκών.
Το γεγονός της ανάθεσης όλων των παραπάνω αρμοδιοτήτων στην ΓΔΑΕΕ, η οποία πλέον αποκτά τον απόλυτο συγκεντρωτικό έλεγχο όλων των προμηθειών, δημιουργεί έντονο προβληματισμό, ειδικότερα για τα υλικά και ανταλλακτικά, που αποτελούν για τα Γενικά Επιτελεία μείζονα εφοδιαστική δράση. Στην περίπτωση δε που θα υλοποιηθεί, το κάθε Γενικό Επιτελείο θα χάσει την καθημερινή επαφή του με το εφοδιαστικό του σύστημα και συνεπακόλουθα με τον αντίστοιχο επισκευαστικό του φορέα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι μονάδες που επιχειρούν ή πρόκειται να επιχειρήσουν σε Εθνικό ή σε συμμαχικό πλαίσιο, οι οποίες αντιμετωπίζουν κατεπείγουσες, εφοδιαστικές ανάγκες λόγω, π.χ., έκτακτων βλαβών ή υπέρβασης ωρών λειτουργίας και απαιτείται να είναι σε ετοιμότητα λόγω των αποστολών που καλούνται να εκτελέσουν. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ένας ολόκληρος εφοδιαστικός μηχανισμός κινείται καθημερινά από τα Επιτελεία, μέχρι το επίπεδο συνεργείων, αποθηκών ή κλιμακίων προμηθειών, για τον εντοπισμό των απαιτούμενων υλικών και την άμεση αποστολή τους σε όποιο σημείο επιχειρούν οι μονάδες μας. Θεωρούμε λοιπόν ότι αυτή την συγκεκριμένη εφοδιαστική υποστήριξη, δεν είναι σε θέση να προσφέρει η Κεντρική Αρχή Προμηθειών, που από τη φύση της είναι γραφειοκρατική και αποξενωμένη από τη νοοτροπία και την φιλοσοφία λειτουργίας των Γενικών Επιτελείων .
Η δημιουργία Κεντρικής Αρχής Προμηθειών αναντίρρητα αποτελεί την αυτονόητη μετεξέλιξη του υφιστάμενου εφοδιαστικού συστήματος των Ε.Δ., αυτό όμως θα πρέπει να αποτελέσει αντικείμενο μελέτης, με καταγραφή των υφιστάμενων συστημάτων και ιδιαιτεροτήτων του κάθε Κλάδου. Στο πλαίσιο αυτό, κανείς δεν θα αμφισβητούσε την πρόταση δημιουργίας μιας Ενιαίας Αρχής Προμηθειών στην ΓΔΑΕΕ, η οποία θα αποτελούσε τον κύριο πυλώνα της υλοποίησης των Προμηθειών πάσης φύσεως κύριου υλικού, ή τον Σχεδιασμό και υλοποίηση προμηθειών κοινών υλικών και των τριών Γενικών Επιτελείων όπως Φαρμακευτικό και Υγειονομικό υλικό, τροχαίο υλικό, είδη ένδυσης και υπόδησης, πυρομαχικά, σωστικά μέσα κ.λ.π.
Παράλληλα όμως είναι εξίσου επιβεβλημένο να διατηρήσουν τα Γενικά Επιτελεία την ευθύνη για την προμήθεια υλικών ή ανταλλακτικών υποστήριξης. Η διατήρηση της ευθύνης είναι απαραίτητη, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του κάθε Κλάδου, των προτεραιοτήτων που τίθενται από την στρατιωτική ηγεσία, αλλά και της αποστολής που το κάθε Γενικό Επιτελείο καλείται να εκτελέσει .
Θέμα τρίτο:
Θεωρώ απαραίτητη την διατήρηση, ως έχει, της διαδικασίας εκποίησης στρατιωτικού εξοπλισμού καθώς και τη συνέχιση της εκποίησης του άχρηστου υλικού από τα Γενικά Επιτελεία, καθότι το σύνολο των εσόδων είναι υπέρ των Μετοχικών Ταμείων. Και όλοι γνωρίζουν την κρίσιμη κατάσταση που έχουν περιέλθει τα Μετοχικά Ταμεία των Ε.Δ., εξαιτίας της δικής σας κυβερνητικής ατολμίας και της έλλειψης πολιτικών .
Στο νέο νόμο, επισημαίνω επίσης, ότι δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια ο ποιοτικός έλεγχος των υλικών μέσω δοκιμών επί του πεδίου, πριν, κατά τη διάρκεια εκτέλεσης της Σύμβασης, και κατά την τελική παραλαβή τους. Απαιτείται συνεπώς βελτίωση της σχετικής διάταξης .
Επισημαίνω τέλος, την ανάγκη έκδοσης τεσσάρων (4) Προεδρικών Διαταγμάτων και δέκα (10) Υπουργικών Αποφάσεων για την πλήρη εφαρμογή του Νόμου, κάτι που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί. Είναι δεδομένο, ότι η καθυστέρηση έκδοσής τους, θα καταστήσει ανεφάρμοστο τον νέο νόμο σε πολλές και ουσιαστικές διατάξεις του.
Από όλα τα παραπάνω, γίνεται αντιληπτό ότι το σχέδιο νόμου, δεν ανταποκρίνεται στο σύνολό του, στις ανάγκες των Ενόπλων μας Δυνάμεων, για αυτό και το καταψηφίζουμε.
Θα κλείσω με μία παρατήρηση – έκκληση προς την κυβέρνηση:
Όλοι μιλάμε για την διασφάλιση της ικανότητας αποτροπής της χώρας μας, ειδικά σε περιόδους κρίσεως. Όμως η αποτροπή δεν επιτυγχάνεται όταν οι λειτουργικές δαπάνες των Ε.Δ. έχουν περιοριστεί κατά το 1/3 σε σχέση με το 2009, ή όταν το νέο 15ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα, είναι κατά 70% μειωμένο σε σχέση με το προηγούμενο δεκαετές 2006 – 2015.
Θυμηθείτε αυτό που πρόσφατα είπε ο Πρόεδρός μας Αντώνης Σαμαράς, «στο αξιόμαχο του Στρατεύματος δεν γίνονται εκπτώσεις, όσα μνημόνια και αν μας επιβάλλουν».
