Σε κάθε γωνιά του νομού είναι διάσπαρτη με θρησκευτική ευλάβεια η λατρεία του Θεού. Ιστορικοί Ναοί και μοναστήρια αποδεικνύουν πως οι κάτοικοι του αντλούν δυνάμεις από την παρουσία του.
Το παλαιότερο και σημαντικότερο θρησκευτικό μνημείο του νομού μας είναι η Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου Σερρών που ιδρύθηκε το 1270 περίπου από το Σερραίο μοναχό Ιωαννίκιο.
Στη πόλη των Σερρών το παλαιότερο θρησκευτικό μνημείο είναι ο Ναός των Αγίων Θεοδώρων που σύμφωνα με ιστορική εκδοχή χρίστηκε το 1124 ενώ αναφορές πρωτοσυναντάμε το 1321.
Στήν Ε.Ο. Σερρών – Καβάλας στα όρια των δύο νομών σκαρφαλωμένο στη βόρεια πλευρά του όρους Παγγαίου βρίσκεται η Ιερά Μονή της Εικοσιφοίνισσας , η οποία και φιλοξενεί την «Αχειροποίητο εικόνα της Θεοτόκου».
Στα νότια του νομού , δύο χλμ. από τα χωριό Δόμηρος βρίσκεται η Ιερά Μονή της Αγίας Παρασκευής.
Επτά χιλιόμετρα από την Κοινότητα Πρώτης και σε υψόμετρο 930 μ στο Παγγαίο ¨Όρος με πανοραμική θέα στο κάμπο του Νομού βρίσκεται η Ιερά Μονή της Αναλήψεως.
Δύο χιλιόμετρα πριν την Αλιστράτη βρίσκεται η Ιερά Μονή της Αγίας Κυριακής.
Δύο χιλιόμετρα από τον οικισμό του Μετοχίου , μέσα σε ένα καταπράσινο τοπίο , στο βάθος μίας χαράδρας βρίσκεται η Ιερά Μονή της Παναγίας της Βύσσιανης.
Στο δημοτικό διαμέρισμα του Αγίου Πνεύματος του Δήμου Εμμανουήλ Παπά, είναι κτισμένα το Μοναστήρι του Τιμίου Σταυρού και το Μοναστήρι του Προφήτη Ηλία.
Το Ησυχαστήριο της Ιεράς Μονής Τιμίου Προδρόμου στο Ακριτοχώρι Σιντικής, χτίστηκε το 1981. Ο κεντρικός ναός έγινε σύμφωνα με τα πρότυπα των καθολικών του Αγίου Όρους και συγκεκριμένα της Μονής Ξενοφώντας.
Σ΄ ένα λόφο, βορειοανατολικά του Σιδηροκάστρου είναι κτισμένη η Ιερά Μονή Αγίου Κηρύκου και Ιουλίτης. Η κοινοβιακή αυτή Μονή έχει στην αποκλειστική μέριμνα και φροντίδα το Ορφανοτροφείο Θηλέων και το Γηροκομείο της Ιεράς Μητρόπολης Σιδηροκάστρου.