Το Καμπανάκι του Εξωτερικού Ισοζυγίου
Σύμφωνα με τα στοιχεία τα οποία έδωσε στην δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος το έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών φαίνεται να σταθεροποιείται σε επίπεδα άνω του 6% του ΑΕΠ. Την περίοδο 2000-2003 οι ελληνικές εξαγωγές μειώθηκαν από 11 δις ευρώ σε 10,4 δις ευρώ. Σύμφωνα με προβλέψεις έγκυρο διεθνών οργανισμών κατά το 2003 στην καλλύτερη περίπτωση οι ελληνικές εξαγωγές θα σταθεροποιηθούν στα επίπεδα του 2002. Έτσι, η ελλειμματικότητα των εξωτερικού ισοζυγίου τείνει να αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα της ελληνικής οικονομίας. Η εκρηκτική συνταγή η οποία ακολουθείται από την Κυβέρνηση και συνίσταται σε υψηλά δημοσιονομικά ελλείμματα, υψηλό εξωτερικό δανεισμό και μεγάλο εξωτερικό έλλειμμα μπορούν να οδηγήσουν πολύ γρήγορα στην έναρξη ενός φαύλου κύκλου στασιμότητας και πληθωριστικών εξάρσεων.
Παρ’όλο που η ελλειμματικότητα του εξωτερικού ισοζυγίου χαρακτηρίζει την ελληνική οικονομία τα τελευταία 20 χρόνια την τελευταία τριετία τα πράγματα χειροτέρευσαν δραματικά. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω μπορούμε εύκολα να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι απαιτείται μια εμπεριστατωμένη ανάλυση για τον προσδιορισμό των λόγων της υποχώρησης της ανταγωνιστικότητας της ελληνικής οικονομίας.
Πλέον είναι έκδηλη μια απώλεια των θέσεων των ελληνικών προιόντων τόσο στην εγχώρια αγορά, από την κατακόρυφη αύξηση των εισαγωγών, όσο και των αγορών της αλλοδαπής με την μείωση της εξαγωγικής διείσδησης των ελληνικών προϊόντων. Σε οποιαδήποτε άλλη περίπτωση ειδικότερα στην περίπτωση όπου η δραχμή αποτελούσε το κύριο εθνικό νόμισμα θα μπορούσε να προκληθεί σημαντική συναλλαγματική κρίση. Όμως η σταθερή και αμετάκλιτη συναλλαγματική ισοτιμία της δραχμής με το ευρώ έχει σαν αποτέλεσμα την απώλεια θέσεων εργασίας και την μείωση του ρυθμού ανάπτυξης.
Είναι αξιοσημείωτο ότι η αυξητική πορεία των εισαγωγών συνδέεται με την αύξηση των καταναλωτικών προιόντων και κατά συνέπεια δεν μπορεί να δικαιολογηθεί από τους ρυθμούς ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας. Επιπλέον η σημαντική μείωση των εξαγωγών απεικονίζει κάποια σημαντικά διαρθρωτικά προβλήματα. Πρέπει να αναφερθεί ότι αυτή η μείωση συμβαίνει την περίοδο του ανοίγματος των αγορών των βαλκανιών χωρών για τα ελληνικά προιόντα και τις υπηρεσίες και τις εύκολης πρόσβασης στις αγορές της κεντρικής ευρώπης. Από την ανάλυση των επιμέρους στιχείων μπορεί εύκολα κάποιος να δεί ότι η σαφή μείωση λαμβάνει χώρα στην κατηγοριά των καταναλωτικών και βιομηχανικών ειδών. Για να επαληθευτεί η ρήση ότι το εξωτερικό ισοζύγιο δεν είναι τίποτε άλλο παρά η απεικόνιση των εσωτερικών οικονομικών προβλημάτων. Κατ’ αυτόν τον τρόπο η υποχώρηση της ελληνικής μεταποίησης και της ελληνικής βιομηχανίας σαν σύνολο έχει φθάσει σε οριακό σημείιο και τα αποτελέσματα διαχέονται στο σύνολο της οικονομίας.
Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω η αναγκαιότητα μιας νέας οικονομικής πολιτικής είναι έκδηλη. Σήμερα εκτός των άλλων τα μακροοικονομικά στοιχεία και τα πραγματικά προβλήματα της οικονομίας είναι αυτά που σηματοδοτούν την πολιτική αλλαγή.